Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (Burnout Syndrome)

Γράφει η Dr. Μαρία Μπουγουλιά MD, Ph.D
Eνδοκρινολόγος - Διαβητολόγος

Πόσες φορές δεν έχουμε νίωσει όλοι μας τόσο έντονη κούραση ώστε να μην μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις καθημερινές μας υποχρεώσεις 
Πόσες φορές νιώθουμε ότι το έντονο άγχος, ή σωματική και ψυχική κούραση μας καταβάλλουν;
Πότε όμως παύουμε να μιλάμε για απλή κούραση και πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης;

Συμπτώματα

Το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης είναι ένα ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο της σύγχρονης εποχής. Εμφανίζεται πολύ συχνά σε ανθρώπους που εργάζονται αρκετές ώρες, υπό έντονες συνθήκες ψυχικής και σωματικής πίεσης.

Πρόκειται για μία περίπλοκη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονη κούραση η οποία δεν υποχωρεί με ξεκούραση. Τα άτομα πού πάσχουν από το σύνδρομο βιώνουν έντονη σωματική εξάντληση με τρέμουλες, μυαλγίες, πονοκεφάλους, διαταραχές ύπνου. Επίσης χαρακτηριστικό είναι ότι τα άτομα αυτά παρουσιάζουν διαταραχή της μνήμης ή και της ικανότητας συγκέντρωσης, μειωμένη λειτουργικότητα και κυρίως χαμηλά επίπεδα ενεργητικότητας.

Ορισμός Συνδρόμου Χρόνια Κόπωσης

Προκειμένου να τεθεί η διάγνωση του ΣΧΚ, πρέπει να ικανοποιούνται δύο κριτήρια:

1. Σοβαρού βαθμού χρόνια κόπωση διαρκείας τουλάχιστον έξι μηνών, η οποία δεν αποδίδεται σε άλλες γνωστές κλινικές καταστάσεις.

2. Συνύπαρξη τεσσάρων ή περισσότερων από τα παρακάτω συμπτώματα, τα οποία θα πρέπει να αναφέρονται τουλάχιστον για χρονικό διάστημα έξι συνεχόμενων μηνών:

- Διαταραχή της μνήμης ή της ικανότητας συγκέντρωσης 

- Πονόλαιμος

- Μυαλγία

- Πολυαρθραλγία (πόνος όλων των αρθρώσεων) χωρίς οίδημα (πρήξιμο) ή ερυθρότητα

- Κεφαλγία (πονοκέφαλος) με πρωτόγνωρα χαρακτηριστικά

- Ύπνος που δεν αναζωογονεί

- Κόπωση, που διαρκεί περισσότερο από 24 ώρες, έπειτα από έντονη άσκηση.

Αιτιολογία

Το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης αποτελεί μια περίπλοκη νόσο, η οποία σχετίζεται τόσο με οργανικούς, όσο και ψυχολογικούς παράγοντες. Θεωρείται περίπλοκη κυρίως γιατί τα αίτια που την προκαλούν παραμένουν ακόμη ασαφή.
Οι πιο απλές αιτιολογίες είναι χρόνια οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα, υπερβολική εργασία κυρίως όταν αυτή δεν μας αρέσει, κακή διατροφή, έλλειψη σωματικής άσκησης, διαταραχές ύπνου, κατάχρηση αλκοόλ ή εξαρτησιογόνων ουσιών, κάπνισμα, ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας ή διαβίωσης, έντονο stress.

Επιπλέον, άτομα που δίνουν μεγάλη σημασία στην γνώμη των άλλων ανθρώπων για το άτομο τους και βρίσκονται σε μία συνεχή πάλη για να ανταποκριθούν στις προσωπικές και τις κοινωνικές τους απαιτήσεις, κινδυνευούν ακόμη περισσότερο.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της πάθησης ή συνδρόμου θεωρούνται επίσης και αυτοί που σχετίζονται με τους ενδοκρινείς αδένες, αλλά και με το κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως η υπόφυση και τα επινεφρίδια, όπως φαίνεται από τα ελαττωμένα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα.

Έρευνες έχουν δείξει ότι για το ένα τρίτο των περιστατικών ευθύνεται κάποια νόσος σε εξέλιξη (γρίπη, ίωση, διαβήτης, ηπατίτιδα, καρκίνος). Οι αλλεργίες, ο διαβήτης, οι μολύνσεις του ουροποιητικού συστήματος, το έλκος, οι διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα, καθώς επίσης και ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντισταμινικά και οι βήτα αναστολείς μπορούν να προκαλέσουν κούραση και εξάντληση.

Τον τελευταίο καιρό, διευρευνάται επίσης η σχέση του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης με την ορθοστατική υπόταση, δηλαδή την απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης που παρουσιάζουν ορισμένα άτομα όταν σηκωθούν απότομα από το κρεβάτι, όταν κάνουν ένα πολύ ζεστό ντους ή όταν απλώς στέκονται όρθια επί πολλή ώρα.

Διάγνωση

Είναι πολύ σημαντικό να γίνει έγκαιρα σαφής διάγνωση ώστε να βρεθεί η εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση για κάθε πασχόντα. Η διάγνωση βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό, την αντικειμενική εξέταση και τις εργαστηριακές εξετάσεις.
Ανάλογα με τα αποτελέσματα της 1ης αξιολόγησης ίσως είναι απαραίτητο να γίνουν πιο εξειδικευμένες εξετάσεις και νευρολογική εκτίμηση.

Θεραπεία

Όταν δεν έχει εξακριβωθεί το αίτιο του συνδρόμου, δεν είναι δυνατό να υπάρξει και ειδική θεραπεία. Η θεραπεία της πάθησης είναι πολύπλευρη και περιλαμβάνει:
- Παρέμβαση στον ψυχολογικό τομέα.
- Μεταβολή στην δραστηριότητα.
- Διατροφική και πιθανόν φαρμακευτική αγωγή.

Για περισσότερες πληροφορίες ή ραντεβού επικοινωνήστε τηλεφωνικά στο 2310 443672 ή ηλεκτρονικά στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.